Reg.n.1901, fol.50.1 ago. 1391.
Nos Johannes etc. Si
difficultatem custodiendi et defendendi civitates villas castra et
loca nostri dominii ne per exteros occupentur facimus
facilem multo facilius nobis reputamus custodire eadem ne per nostros
subditos et vassallos qui sub velo regendi ipsa satagunt eis
dampna plurima irrogare aliquatenus destruantur. Cum igitur
fidedignis relatibus sit nostra curia idonee informata de
statu et regimine civitatis Osce que
licet de notabilioribus regni Aragonum sit quasi ad
destruccionem irreparabilem est deducta occasione quorundam militum
infancionum conantium dictum regimen perturbare super quo
siquidem regimine jam illustrissimus rex Alfonsus avus
noster memorie laude digne dum esset in minoribus constitutus
quamdam tulit arbitralem sentenciam cum qua inter alia declaravit ut
in officiis dicte civitatis essent tantum duo jurati
duo consiliarii et duo vedalerii de manu militum et
infancionum predictorum et octo jurati sexdecim consiliarii
et plures si necesitas id exposceret de manu civium dicte civitatis
et quod dicti jurati et consiliarii brachii infancionum et militum
interessent actibus et regimini jam dicte civitatis vocati per
reliquos juratos ejusdem sub certa pena in dicta sentencia apposita
et contenta quod predicti jurati civium semper servarunt et servare
pro posse studuerunt sicut precipit sentencia ante dicta: sed jurati
et consiliarii infancionum prefatorum venientes contra sentenciam
ante dictam cum in consiliis et actibus ipsius civitatis existunt
querentes occasionem consumendi civitatem eandem et ducti voluntate
pocius quam racione ordinationibus et aliis actibus qui ibi
tractantur et fiunt pro utilitate et statu prospero et tranquillo
civitatis memorate adversantur et expressius contradicunt pretendendo
exquisitum colorem quod antequam concordent seu consenciant in
predictis volunt deliberare cum capitulo eorum brachii quod numquam
factum fuit nec fieri permittitur per dictam sentenciam seu alias
quovis modo cum exinde secreta consilii revelentur odia
rancores et scandala suscitentur et prosperus status
rei publice civitatis ipsius destruatur et alia plura damna et
incoveniencia subsequntur circa que nos convenit necessario providere
antequam ex toto civitas pereat antedicta: attendentes itaque jam
dicto domino regi Alfonso in compromisso inde in ipsum tamquam
dominum arbitrum arbitratorem ac amicabilem compositorem facto et
firmato fuisse atributam plenariam potestatem quod si in arbitrali
sentencia inde per eum proferenda emergerent aliqua dubia ambigua vel
obscura quod ea posset interpretari et etiam declarare: considerantes
etiam quod predicta sentencia arbitralis solum comprehendit et ligat
illos milites et infanciones qui in dicto compromisso firmarunt et
causam vel causas de quibus compromisserunt duxerunt et eorum
descendentes et non alios nisi voluntarie se inmiterent in eandem ob
quod nedum imparitates quinimo discordie et rancores inter juratos
dictorum infanciouum et militum et juratos cives ipsius civitatis
quotidie generantur super regimine antedicto cui casui ipsa sentencia
non providit unde interpretacione indigere videtur: volentes tamquam
princeps rex dominus et successor
dicti arbitri arbitratoris et amicabilis compositoris in his et aliis
indemnitatem ipsius civitatis et habitancium in eadem ex nostro motu
proprio proponere omni damno: tenore presentis interpretantes et
declarantes in hoc casu sentenciam antedictam providemus et ordinamus
de nostri certa sciencia et consulte quod si jurati et consiliarii
milites aut infanciones convocati ad consilia et negocia
civitatis per alios juratos et consiliarios cives noluerint interesse
et concordare cum eis ut convenit in dirigendo et expediendo negocia
sepedicta predicti jurati et consiliarii cives possint illa tractare
ordinare statuere et expedire ad sui libitum voluntatis sine metu et
alicujus pene incursu tanquam major et sanior pars tocius civitatis
pretacte prout poterant simul cum juratis et consiliariis infancionum
et militum predictorum quibuscumque contradiccionibus excepcionibus
aut impugnacionibus infancionum et militum predictorum non
obstantibus ullo modo. Concedentes eis super his et aliis inde
incidentibus emergentibus et conexis potestatem plenariam et
perfectam quoniam justum et racionabile dignoscitur quod dicta
civitas que per homines de paratico ut predicitur in dicto
regimine maximum recipit detrimentum saltem per condicionis ….
homines reservetur. Cassantes irritantes et anullantes omnes et
quascumque penas tam per sentenciam antedictam quam alia super his
appositas hominibus sepedictis quos quitios et exceptos facimus a
solucionibus earundem ut per nos seu officiales nostros numquam ullo
tempore peti possint exigi seu levari. Mandamus igitur cum hac eadem
gubernatori justicie et bajulo regni Aragonum
generali ceterisque universis et singulis officialibus nostris
presentibus et futuris et eorum locotenentibus quatenus presentem
declaracionem nostram teneant firmiter et observent tenerique et
observari faciant per quoscumque et non contravenire permittant
aliqua racione. In cujus rei testimonium hanc vobis fieri jussimus
nostri pendentis sigilli munimine insignitam. – Data Cesarauguste
prima die augusti anno a nativitate Domini MCCCXCI regnique
nostri quinto. – Rex Johannes. – Berengarius de Busquets
mandato domini regis ad relacionem thesaurarii facto tradidi
ordinavit. – Vidit eam thesaurarius. – Idem.
C.