CXXXIV.
Reg. N° 1900, fól. 228. 6
mar. 1392.
Nos Johannes etc. quamquam illustrissimus dominus rex
genitor noster memorie recolende subscriptis solerter cupiens
providere ordinacionem ac provisionem fecerit cum ejus carta
hujusmodi seriei:
– Nos Petrus Dei gratia rex Aragonum
Valentie Majoricarum Sardinie et Corsice comesque
Barchinone Rossilionis et Ceritanie quoniam plerumque
contingit quod ad sugestionem et dolosos tractatus nonnullarum
personarum contrahuntur in villa Perpiniani cum
diversis puellis seu domicellabus matrimonia
clandestine et secrete parentibus tutoribus vel
curatoribus et amicis seu illis quorum regimini seu gubernacioni
puelle seu domicelle ipse subsunt nolentibus ac ipsis
penitus insciis et alias minus bene ex quibus multociens inter
utriusque partis amicos disensiones et odia ac personarum et
bonorum
exterminia subsequntur: propterea ad humilem supplicacionem per
consules et probos homines dicte ville inde
nobis factam volentes hujusmodi actibus detestabilibus viam
percludere et provisionem adhibere per quam in villa ipsa
dicta matrimonia ut convenit debite contrahantur et predicta
mala et scandala penitus evitentur: tenore presentis
statuimus providemus et ordinamus quod nullus cujusvis status seu
condicionis existat amodo contrahat neve audeat vel presumat in villa
predicta cum aliqua puella (pubilla) seu domicella
(donzella, doncella) contrahere matrimonium clandestine
secrete vel alias nec matrimonium ipsum tractare prosequi nec ejus
celebracioni interesse absque patris ipsius puelle vel
domicelle si patrem habuerit sin autem matris ejus vel tutoris
aut curatoris ipsius si matre caruerit sin autem duorum vel trium
proximorum in gradu parentele voluntate ac speciali consensu:
alioquin volumus quod ille qui contrafecerit matrimonium clandestine
contrahendo absque voluntate ut dictum est patris vel aliorum
superius contentorum fiat exul a terris et dominatione nostris
et puella que dictum
matrimonium contraxerit efficiatur non capax in bonis paternis vel
maternis nec possit aliquid de quibuscumque bonis dare in dotem
dicto marito. Verumtamen si dictus maritus dictum
clandestinum matrimonium contrahens sub dicta forma fuerit
domesticus comorans in domo cum dicta puella condempnetur ad
mortem inspecta tamen condicione persone per bajulum
Perpiniani cum consilio consulum dicte ville:
tractatores vero dicti matrimonii ad perpetuum exilium
condempnentur. Mandantes per hanc eandem expresse inclito ac
magniffico infanti Johanni primogenito nostro carissimo duci
Gerunde comitique
Cervarie ac in regnis et terris nostris
generali gubernatori ejusque vices gerenti in
comitatibus Rossilionis et Ceritanie ceterisque officialibus
et subditis nostris ville predicte presentibus et futuris
quatenus ordinacionem statutum et provisionem nostram hujusmodi
firmam habeant teneant et observent tenerique et inviolabiliter
observari faciant et non contraveniant nec aliquem contravenire
permittant quavis causa. In cujus rei testimonium presentem fieri et
nostro sigillo pendenti jussimus comuniri. Data Barchinone
XXVI die februarii anno a nativitate Domini MCCCLX nono
regnique nostri XXXIIII. Visa Romeus. – Verumtamen
prout multorum veridica relacione percepimus adhuc in villa memorata
matrimoniorum clandestinorum abusus non est penitus
resecatus: quare volentes supra his debite providere statuimus et
ordinamus quod in dicta villa preinserta provisio perpetuo
observetur et si quis contra formam vel mentem ipsius fecerit penis
in eadem apositis affligatur: et ultra ipsas penas sic clandesline ut
continetur in dicta littera contrahentes ac consencientes vel
presentes ipsi matrimonio et quilibet in penam mille
morabetinorum incidant ipso facto que pena tociens exigatur
quociens fuerit contrafactum. Et ut in dicte pene execucione vel
exaccione major diligencia habeatur pena ipsa in partes duas
dividatur cujus medietas fisco nostro residua vero medietas
consulibus et universitati dicte ville convertenda per
ipsos in necessitalibus ipsius ville protinus cum exacta
fuerit tribuatur: pene vero predicte cum vocatis partibus adjudicate
fuerint cum effectu per officiales nostros exequi habeant statim cum
per consules dicte ville fuerint requisiti sic quod
ipsi contrahentes et presentes seu consencientes statim ipso facto
per nostros officiales capiantur et capti tamdiu teneantur in comuni
carcere ipsius ville donec penam pecuniariam tam fisco nostro
quam dicte universitati exsolverint precontentam et a dicto carcere
comuni extrahi seu liberari non valeant per manuleutam seu alias
donec dictam penam exsolverint cum effectu. Et si officiali nostro ad
quem spectet visum fuerit quod illi qui rationibus predictis capti
erunt solvere non possent dictam penam peccuniariam propter
paupertatem eorum seu inopiam: quod dicti tales capti rationibus
predictis fustigentur per dictam villam condicione
persone attenta et perpetuo exilio comitatus
Rossilionis et Vallespirii condempnentur sine spe venie aliquali.
Mandamus itaque per presentes gubernatori Rossilionis
et Ceritanie vicario Rossilionis et Vallispirii
ac bajulo dicte ville necnon aliis universis et
singulis officialibus nostris et eorum locatenentibus presentibus et
futuris sub pena duorum mille morabatinorum auri nostro
erario applicandorum quod ordinacionem et provisionem nostras
hujusmodi perpetuo teneant et observent et etiam exequantur tenerique
et observari faciant et non contraveniant nec aliquem contravenire
permittant aliqua ratione. In cujus rei testimonium presentem fieri
et pendenti nostro sigillo jussimus comuniri. Data Barchinone
VI die marcii anno a nativitate Domini millesimo CCCXCII regnique nostri VI. – Guillelmus de Vallesica. –
Dominus rex mandavit michi Francisco Dalçamora ad
relacionem thesaurarii. – Thesaurarius habuit eam pro visa. –
Jacobus Quinta.