Reg.n.4310, fol. 68. 15 oct. 1585.
Nos Philippus
Dei gratia rex Castelle Aragonum Legionis utriusque
Sicilie Hierusalem Portugallie Hungarie Dalmatie Croatie Navarre
Granate Toleti Valentie Gallesie Majoricarum Hispalis Sardinie
Cordube Corsice Murcie Giennis Algarbii Algezirie Gibraltaris
Insularum Canarie necnon Indiarum Orientalium et Occidentalium
Insularum ac Terre firme maris Occeani archidux Austrie dux
Burgundie Brabantie Mediolani Athenarum et Neopatrie comes Abspurgii
Flandrie Tirolis Barchinone Rossilionis et Ceritanie
marchio Oristani et Goceani. Sane per fidelem nobis dilectum Antonium
Soler sindicum majoralium confratrie nautarum
nostre civitatis Dertuse sub invocatione beati Elmi
fundate fuit nobis expositum inter cetera privilegia a
predecessoribus nostris eis concessa habere privilegium quoddam
tenoris sequentis.
– Nos Joannes Dei gratia rex Navarre
infans et gubernator generalis Aragonum et
Sicilie dux Nemosensis et Montisalbi
comes Rippacursie ac dominus civitatis Balagarii
locumtenenens (locumtenens, lugarteniente, lochtinent, etc)
generalis serenissimi domini regis fratris nostri
honorandissimi visis et recognitis supplicatione et capitulis
majestati nostre oblatis et humiliter presentatis pro parte vestri
dilectorum nostrorum majorum hominum et singularium marineriorum
et piscatorum civitatis Dertuse et elemosine
vestre cujus quidem supplicationis ac capitulorum tenor sequitur in
hunc modum.
– Senyor molt excellent loctinent general:
los mariners pescadors e altres homens de mar
vivents del traball e exercici ques fa en la
mar los quals de tant temps en ça
que memoria de homens no es en contrari fan una pia e
charitativa almoyna axi a catius a rembre
com en subvencio de christians exits de cativeri
e encara en altres pies charitatives obres e per la dita
almoyna e a captiri de aquella han acostumat
ajustarse de que encara han licencia de la molt alta
senyora reyna muller e loctinent general del molt
alt senyor rey e com per alguns esguarts concernents la
honor de Deu benefici e augment de la dita almoyna e de
la cosa publica del senyor rey hajen necessari les
coses davall scrites: supliquen a vostra magestat
los vulla aquelles otorgar perpetuament.
Primerament que tota hora e quant segons han acostumat e poden
per la licencia real que han ells e tots altres
que son e seran de la dita almoyna se
ajustaran per la dita almoyna e a captiri de
aquella puixen tractar parlar e delliberar totes e
qualsevol coses quels seran vistes necessaries e expedients a
laor de Deu e servey del senyor rey e
concernents augment util e benefici de la dita almoyna
e dels dits mariners pescadors e homens de mar e la
art e exercici de aquells e per ço puxen fer e
ordenar entre ells e redigir en escrits qualsevol ordinacions
quels seran vistes necessaries utils e expedients en e per lo
exercici de lurs officis o arts tan solament e
encara per tenir en condret e ornada la capella
e almoyna de vestiments luminaries e ornaments
de capes calzers retaules joyes e altres
coses necessaries e per aquelles tenir e observar imposar axi
mateix aquelles penes pecuniaries que volran: les quals
ordinacions puix sien fetes de voluntat e concordia de
tots o de la major part los dits mariners o pescadors e
homens de mar hajen e sien tenguts servar
sots les penes quey seran apposades de les quals
penes la mitat sia adquirida al senyor rey o al
veguer o sotsveguer de Tortosa qui fara la
execucio e laltra mitat a la dita almoyna. Item que
quiscun mariner pescador e home de mar habitant
en la dita ciutat e terme de Tortosa axi caps
de cases com moços
qui prenguen soldades o vajen a son
partit o salari algu hajen e sien tenguts
pagar quiscun diumenge a la dita almoyna o
plegadors de aquella un diner: e sil recusaran
o nol voldran pagar que nos alegren dels
beneficis de la dita almoyna ne subvencions de aquella
com la dita almoyna no haja de ques puxa
sostenir sino de almoynes. Item que los dits veguer
e sotsveguer de Tortosa e quiscu dells tota hora e
quant requests seran per los majordoms de la
dita almoyna o algu dells los quals puxen
e hajen facultat de elegir segons han
acostumat hajen e sien tenguts sots pena de
doscents florins adquisidora als cofres del
senyor rey si per ells sera contrafet fer execucio
en los bens dels dits mariners pescadors e
homens de mar per les penes que hauran comeses
adquisidores segons que es damunt dit. Item com la dita ciutat
de Tortosa certs mesos del any tenga un llaut
que es appellat llaut de guarda lo qual discorre
per tota la costa per descubrir fustes de moros
cossaris pirates e altres enemichs e avisar les
fustes axi de la dita ciutat com de altres navegants
vassalls e amichs del senyor rey que
troben en aquelles mars a fi que no sien
preses per les dites fustes de moros cossaris e
altres enemichs lo qual llaut com hi vajen
be dotze homens fa grans messions e despeses
axi del sou dels dits homens com altres en les quals
messions e despeses la dita almoyna dels dits mariners
pescadors e homens de mar puga certa part: e
perque puixa bastar al carrech de les dites despeses
com altrament noy pogues bastar quiscun lleny o
ultra fusta de homens de la dita ciutat per quiscun
viatje que fa pach e haje acostumat pagar certa
cosa a la dita almoyna en e per sosteniment de dit llaut de
guarda e sia rahonable que les altres fustes
de estrangers que se alegren del benefici de la dita
guarda del dit llaut paguen la subvencio que paguen
e han acostumat pagar les fustes de la dita ciutat:
suppliquen per ço los dits mariners
pescadors e homens de mar sia merce vostra senyor proveyr
e atorgar a la dita almoyna que tota fusta de
port de doscentes botes o de aqui avall de
estrangers que vendran a la dita ciutat o ports
de aquella e surgiran alli haja e sia tengud
a pagar a la dita almoyna e als majorals de aquella
aquella subvencio que altres semblants fustes de la
dita ciutat acostumen pagar per quiscun viatje
que fan: e si les dites fustes o patrons de aquelles
recusaran pagar la dita subvencio que lo veguer o
sotsveguer de Tortosa tota hora que requests ne
seran per los dits majordoms de la dita almoyna
hajen e sien tenguts fer prompta e expedida
execucio per la dita subvencio en los bens de la dita
fusta o del patro de aquella ensemps ab les despeses
que per culpa llur se faran en la dita execucio. Item
que qualsevol persones de la dita almoyna ques eligiran
quiscun any per majordomens de aquella segons es
acostumat sien tenguts de acceptar lo dit offici
de majordomens sens contradiccio alguna sots
pena de cinquanta sous adquisidora segons dessus e
jurar en poder de algun official real de la dita ciutat
de haverse be y llealment en lo dit offici
a llaor de Deu e servey del senyor rey utilitat
e benefici de la dita almoyna e de la cosa publica de la dita
ciutat.
– Quia capitula ipsa et omnia in eis contenta concernere
videantur Dei cultum laudem et honorem dicti domini regis
servitium vestrique dictorum marineriorum ac piscatorum
et reipublice beneficium: supplicationibus vestris
annuentes benigne tenore presentis carte nostre perpetuis temporibus
valiture dicte elemosine et vobis dictis marineriis et
piscatoribus dicte civitatis Dertuse preinserta
capitula et omnia et singula in eis et eorum quolibet contenta de
nostra certa scientia et consulto juxta illorum pleniorem seriem et
tenorem laudamus approbamus concedimus et firmamus illisque et eorum
cuilibet regiam et nostram interponimus auctoritatem pariter et
decretum. Mandantes per hanc eandem gerenti vices Cathalonie
principatus nostri generalis gubernatoris officii
vicario bajulo
procuratoribus dicte
civitatis Dertuse et aliis universis et singulis officialibus
et subditis nostris presentibus et futuris sub incursu regie
indignationis et ire penaque duorum millium
florenorum auri quod preinseraa capitula et omnia et singulo in
eis et eorum quolibet contenta teneant perpetuo et inviolabiliter
observent tenerique et observari faciant et non contraveniant nec
aliquem contravenire permitant ratione aliqua sive causa. In cujus
rei testimonium presentem fieri jussimus regio sigillo impendenti
munitam. Pro hiis vero nobis seu regie curie dedistis
quos de nostri voluntate tradidistis dilecto consiliario ac
locumtenenti thesaurarii generalis dicti domini regis Andree
Cathala trescentos sexaginta sex solidos octo denarios
barcinonenses. Data Barcinone die vigesimo primo madii
anno a nativitate Domini millessimso quadringentesimo
quinquagessimo sexto regnique dicti domini regis
scilicet citra farum anno vigesimo secundo aliorum vero
regnorum anno quadragesimo primo. – El rey Juan.
– Dominus rex locumtenens mandavit Joanni Peyro visa
per locumtenentem thesaurarii generalis et de Mesa fisci advocatum. –
Supplicatum prefate magestati nostre humiliter fuerit pro parte dicti
sindici et majoralis vice et nomine majoralium
et confratrie nautarum dicte civitatis Dertuse
quod preinsertum regium privilegium et omnia et singula in eo
contenta laudare approbare ratificare et confirmare ac quatenus opus
sit de novo concedere dignaremur. Nos vero subditorum nostrorum votis
preinsertim benemeritorum inclinati tenore presentis deque
nostra certa scientia regiaque auctoritate deliberate
et consulto ac matura nostri sacri supremi regii
Aragonum consilii accedente deliberatione dictum
preinsertum privilegium et omnia et singula in eo contenta expressa
et declarata juxta illorum seriem formam et tenorem a prima ejus
linea usque ad ultimam quatenus tamen in eorum possesione dicti
majorales et confratria nautarum sancti Elmi existunt
laudamus approbamus ratificamus et confirmamus ac si et quatenus opus
est de novo concedimus nostreque hujusmodi laudationis approbationis
ratificationis et confirmationis ac nove concessionis presidio seu
munimine validamus et roboramus nostramque auctoritatem eisdem
interponimus pariter et decretum: volentes et expresse decernentes
quod nostra hujusmodi confirmatio ac nova concessio sit et esse
debeat eisdem majoralibus et confratrie nautarum dicte nostre
civitatis Dertuse presentibus et futuris modo quo supra
stabilis realis valida atque firma nullumque in judicio vel extra
sentiat diminutionis incomodum dubietatis objectum aut noxe alterius
detrimentum sed in suo semper robore et firmitate persistat.
Serenissimo propterea Philipo principi Asturiarum et
Gerunde ducique Calabrie et Montisalbi
filio primogenito nostro charissimo ac post felices et longevos dies
nostros in omnibus regnis et dominiis nostris Deo
propitio immediato heredi et legitimo sucessori intentum aperientes
nostrum sub paterne benediccionis obtentu dicimus eumque rogamus
futuro vero locumtenenti et capitaneo generali nostro
in dictis principatu Catalonie et comitatibus
Rossilionis et Ceritanie cancellario vicecancellario gerenti
vices nostri generalis gubernatoris regenti cancellariam doctoribus
regie audientie magistro rationali bajulo generali advocatis et
procuratoribus fiscalibus necnon vicario bajulo et procuratoribus
dicte nostre civitatis Dertuse ceterisque demum universis et
singulis officialibus et subditis nostris tam majoribus quam
minoribus in eodem principatu et comitatibus
constitutis et constituendis sub incursu nostre regie indignationis
et ire peneque florenorum auri Aragonum mille nostris regiis
inferendorum erariis dicimus precipimus et jubemus quatenus
preinsertum privilegium nostramque hujusmodi confirmationem omniaque
et singula in eis contenta modo et forma superius declaratis teneant
firmiter et observent tenerique et observari faciant per quoscumque
contrarium nullatenus tentaturi ratione aliqua sive causa si dictus
serenissimus princeps nobis morem gerere celeri vero
officiales et subditi nostri predicti gratiam nostram charam habent
ac preter ire et indignationis nostre incursum penam preappositam
cupiunt evitare. In cujus rei testimonium presentem fieri jussimus
nostro regio communi sigillo impendenti munitam. Data in
oppido Montissoni die quinto decimo mensis octobris
anno a nativitate Domini millesimo quingentesimo octuagesimo
quinto regnorumque nostrorum videlicet citerioris Sicilie
et Hierusalem trigesimo secundo Castelle autem Aragonum
ulterioris Sicilie et aliorum trigesimo Portugalie
tamen sexto. – Yo el rey. – Dominus rex mandavit mihi
Hieronimo Gassol visa per Frigola vicecancellarium
Comitem generalem thesaurarium Sapena Terça
et Quintana regentes cancellariam. – Confirma V. M. á la
cofradria de los marineros de la ciudad de
Tortosa un privilegio que tienen del serenisimo rey
don Juan segun que
estan en posesion.