Monchosoft

Nos Johannes Dei gratia etc. Recta meditatione pensantes
locum et podium nostrum de Tiermas miro robore
constructum in confinibus et frontaria regni Navare
quasi pro muro inexpugnabili tocius regni Aragonum antiquitus
stabilitum quod dudum sinistro eventu et contra pactus federa medio
juramento et aliis variis securitatibus inter serenissimum dominum
regem Petrum projenitorem nostrum divine memorie et
reges Petrum Castelle et Karolum Navarre vallata in
tantum fuisse fortiter obsessum et impugnatum quod invalescente famis
necesitate inter vos fideles subditos et naturales nostros
probos homines dicti loci octo homines ex vobis obsides sub certis
pactis de voluntate dicti domini genitoris nostri dicto regi
Navarre tradere habuistis quosque etiam pro dicti domini
genitoris et nostri servicio pocius interimi et in omnium vestrorum
presenciis eosdem martirio vitam eorum finire voluistis et
consensistis quam locum et podium predicta tradere dicto regi
innatam super hoc detegentes fidelitatem et naturalitatem in
vestris visceribus antiquatam: reminiscentes etiam quod licet dictus
dominus genitor noster vendicionem de loco
predicto certis rationibus certoque precio fecerit quam
postmodum confimavimus Petro Jordani Durries militi quondam
eique per vos dictos homines fieri et prestari mandaverit fidelitatis
homagium et sacramentum: vos tamen pro servicio et honore
nostre celsitudinis ac regie nostre corone
zelantes et affectantes sub nostro dominio et successorum
nostrorum perpetuo remanere de voluntate nostra dum in minoribus
agebamus et etiam ex post ad solium regie dignitatis evecti
vendicioni predicte tam dicto Petro Jordani dum viveret qiiam
ex post ejus uxori et successoribusposse tenus contradixistis
pro quibus damma varia ac expensas plurimas habuistis nec merito
facere ac etiam sustinere: et insuper vexati ex his notorie
vexacionem vestram redimere et cum uxore et heredibus
dicti Petri Jordani de voluntate nostra componere et censualia
propterea vendere vosque usurarum voragini ultra vires facultatum
vestrarum subicere predictorum podii et loci luicione seu
redempcione: quia evidens evocat ratio ut vos dictos homines tamquam
benemeritos in nostris honoribus et utilitatibus insudantes
prosequamur graciis et favoribus oportunis precipue cum universitatis
vestre fragilitas tot et tanta in et pro premissis vobis incumbencia
onera sine nostre regie munificencie presidio suportare
non posset: de certa nostra sciencia et consulte tenore presentis
carte nostre firmiter et perpetuo valiture quam vim habere
volumus et decernimus legis paccionate a qua recedere minime nos
liceat seu eidem aliquatenus contraire per nos et successores nostros
quoscumque sanccimus decernimus ordinamus et etiam promittimus in
nostra bona fide regia sub virtute inferius per nos
prestiti juramenti quod nos dictum podium seu locum terminos
redditus seu jura eorundem in toto aut in parte ullo unquam tempore
non dabimus concedemus vendemus infeudabimus impignorabimus
permutabimus assignabimus nec obligavimus seu alio quocumque jure
titulo causa seu ratione alienabimus comittemus seu in alium
transferemus aut quomodolibet dividemus abdicabimus aut separabimus
per nos aut alium quemcumque mediate vel inmediata a dominio jure et
proprietate nostri et nostrorum et a corona nostra regia ad
certum tempus violarium beneplacitum vel ad imperpetuum nec ipsius
terminos redditus exitus proventus merum vel mixtum imperium
jurisdiccione civilem vel criminalem aut aliam quamcumque altam
vel baxiam regalias potestates nec alia jura
quecumque nobis quovis modo pertinentia in predictis loco et terminis
quocumque nomine nuncupentur: hoc tamen excepto et expresse retento
quod dictos redditus et jura loci
predicti vobis hominibus
dumtaxat vendere seu alienare liceat perpetuo vel ad tempus prout
nobis fuerit bene visum. Et nichilominus damus et concedimus vobis
dictis hominibus et successoribus vestris ut habeatis et gaudeatis
ae habere et gaudere valeatis omnibus illis foris et
consuetudinibus quos habent homines de Exea prout eis
ac vobis concessa et concesse fuerunt ab antecessoribus nostris et
ipsis perpetuo uti valeatis tam vos quam successores vestri
habitantes et habitaturi in dicto loco et etiam quod omnes milites et
infançones ejusdem loci cum omnibus hereditatibus et
possessionibus suis quas in dictis loco et terminis habent et
habituri sunt habeant eandem libertatem et infançoniam quam
habuerunt et habere consueverunt in propriis hereditatibus ipsorum:
ita tamen quod milites et infançones semper et assidue unusquisque
in domibus suis teneat unum hominem valentem cum scuto
et lancea et capello ferreo ad defendendum ipsam villam
dum guerra fuerit. Preterea licet vos homines supradicti
dicamini per foros esse liberi et exempti ab
omni oste exercitu et cavalcata et eorum
redempcionibus et ab omni pedido et demanda prout sunt homines de
Exea: tamen quia ut prefertur in dictis foris predicta
minime expressantur tenore hujusmodi ad omne dubium expellendum pro
vestri cautela vos et vestros de predictis omnibus et singulis
franchos liberos et inmunes facimus et perpetuo
nominamus: hoc tamen excepto quod ubi contigeret nos aut successores
nostros seu alios loco nostri et sui ire in exercitu quod illo tunc
tercia pars vestri hominum predictorum de conditione tamen seu signi
servicii in talem exercitum hostem seu cavalcatam intra
regnum Aragonum tamen nos et ipsos sequi teneantur reliquis
duabus partibus remanentibus in dicto loco et podio pro
custodia et defensione ejusdem. Etiam concedimus et confirmamus vobis
dictis hominibus et vestris successoribus omnes illos terminos jam
vobis concessos per serenissimum dominum regem Petrum memorie
recolende regem Aragonum et comitem Barchinone cum suo privilegio
dato in Tiermens tercio idus mensis augusti sub era MCCXXXIX:
in quibus siquidem terminis possitis vestra ganata depascere
ac herbagia et pascua vendere et vestris utilitatibus
applicare ligna virida et sicca scindere
et in et de dictis terminis uti et facere pro vestro libito
voluntatis de quibus nobis seu officialibus nostris rationem aliquam
minime redere teneamini: ita tamen quod proprietatem dictorum
terminorum non valeatis a nobis seu nostro dominio
separare aut segregare: confirmantes nichilominus vobis
de certa sciencia dictum privilegium et etiam omnia alia et
singula privilegia per predecessores nostros illustres vobis
concessa etiam si eis abusi fueritis vel contra ea vi vel gratis aut
alias feceritis aut veneritis ullo modo. Promitimus inquam vobis pro
nobis et nostris et aliis quorum interest vel poterit interesse sub
virtute juramenti infrascripti quod omnia et singula supradicta
conservabimus et tenebimus corone regie incorporata et
affixa nec alicui seo aliquibus palam vel occulte verbo
vel scriptis concessionem vel donationem obligacionem seu
assignacionem de predictis seu aliquo predictorum faciemus nec fieri
concedemus aut permittemus in diminucione vel mutacione aut
derogatione statuti seu provisionis nostre hujusmodi: decernentes
irritum et inane et prorsus carere viribus et effectu ac nullius
momenti existere si aliter a nobis vel quocumque successore nostro
fuerit quomodolibet attentatum: in quo casu quicquid fuerit factum in
contrarium scienter vel ignoranter ineficax sit nulliusque valoris.
Nos siquidem cum presenti mandamus omnibus et singulis habitantibus
et habitaturis in dictis podio et loco presentibus et futuris
sub pena fidelitatis et naturalitatis quibus nobis astricti sunt
vobiscum paciscentes super hoc quod nobis non liceat contrarium
facere seu modo quolibet contrahire et ubi forsan fieret per nos aut
successores nostros quomodocumque aliqua venditio concessio
transportatio seu quevis alia alienatio per inadvertenciam aut alias
de podio seu loco predictis aut parte eorum alicui seu
aliquibus personis in generali seu speciali ad imperpetuum vel ad
tempus quod tales alienaciones concessiones seu transportaciones
habeantur pro nullis irritis et inanibus sicut et nos habemus cum
presenti ipsa omnia pro nullis irritis et non factis: concedentes
vobis dictis hominibus licenciam et plenariam potestatem quod libere
el impune possitis personis quibus per nos aut nostros successores
facte forent vendiciones cocessiones aut quevis transportationes seu
alienationes podii seu loci predictorum aut eorum jurium ac
pertinenciarum predictorum in totum vel in partem ut supradictum est
contradicere et resistere nedum per viam judicii ordinarii seu
extraordinarii sed etiam de facto cum armis aut sine quibusvis
personis et officialibus nostris facientibus seu venientibus contra
premissa: quoniam omnia hec ex nunc modis superius (parece que
pone súperius con tilde) expressatis concedimus et habemus pro
remediis defensabilibus vobis necessariis sic quod pro dampnis
quibusvis in personis vel bonis per vos seu quosvis alios qui vos
juvarent in defensionem predictorum nulla pena irrogari valeat vel
infligi etiamsi neces hominum vel membrorum mutilaciones
sequntur: quoniam nos nunc pro tunc vos et ipsos ab omni pena
absolvimus et penitus liberamus. Et ubi contingeret nos vel
successores nostros contrarium premissorum seu aliquorum ex eis
facere predicta seu aliqua ex eis vendendo transportando seu alias
quomodolibet alienando aut impignorando etiam pro qualicumque
inevitabili et urgenti necessitate quod ea omnia ipso foro et
facto sint nulla cassa irrita et nullius efficacie seu valoris non
obstantibus quibuslibet opposicionibus et contradiccionibus per nos
seu officiales nostros quoscumque factis vel fiendis inhibentes nunc
pro tunc et e converso quibuslibet officialibus nostris et nostro
etiam procuratori fischali ne vobis aut vestris in et supra
premissis aliqualiter se opponant seu contradiccionem aliquam faciant
quinimo vobis et eis in his assistant ope auxilio consilio et favore
cum quando et quociens inde fuerint requisiti. Et ut de predictis
omnibus vobis melius cautum sit promittimus et vobis concedimus quod
hujusmodi privilegium et omnia et singula superius expressata
faciemus in primis curiis generalibus vel
particularibus aragonensibus celebrandis per ipsas
curias laudari approbari et effectualiter confirmari. Hec
igitur omnia et singula supradicta facimus concedimus et promittimus
in nostra bona fide regia ac juramus per Deum et ejus sancta
IIII evangelia manibus nostris corporaliter tacta quod predicta omnia
et singula tenebimus et observavimus perpetuo per nos et herederes ac
successores nostros quoscumque et contra ea non faciemus aut veniemus
aliqua ratione. Mandantes inclito infanti Martino fratri
ac generali gubernatori nostro carissimo necnon gubernatori
et justicie ac bajulo generali regni Aragonum
ceterisque officialibus et subditis nostris ad quos spectare possit
quod hoc nostrum privilegium provisionem et concessionem
teneant et observent et contra non faciant aut veniant aliqua ratione
si de nostra confidunt gratia vel amore. In cujus rei testimonium
hanc fieri jussimus nostre majestatis sigillo munimine
roboratam. Data Cesarauguste quarta die augusti anno a
nativitate Domini MCCCLXXXX primo regnique nostri
quinto. – Sig+num Johannis Dei gratia regis Aragonum etc. Rex
Johannes. – Testes sunt Garsias archiepiscopus Cesarauguste
Raymundus vicecomes de Roda Raymundus Alamanni de Cervilione
Eymericus de Scintillis et Berengarius de Ortefano
consiliarii. – Sig+num mei Berengarii de Busquetis scriptoris
dicti domini regis qui de ipsius mandato hec scribi feci et
clausi: corrigitur autem in lineis II antiquitus in III vallata in
tantum in VII viverat in XVI prout in XIX predicta minime in XX
expellendum pro vestri cautela vos et vestros et alibi in eadem seu
alios loco nostri et sui ire in XXI et ipsos sequi in XXV nobis in
XXIX et et in XL et justiciis. – Dominus rex mandavit michi
Berengario de Busquetis in cujus posse juravit. – Vidit eam
Thesaurarius. – Idem.

cxxxi-reg-1901-fol-58-10-agosto-1391