Monchosoft

Nos Petrus etc. Regnorum nostrorum regimini
disponente Domino presidentes circa curam ipsorum solercia reddimur
indefessa soliciti ut juxta debitum regalis officii eorum occurramus
dispendiis et profectibus divina cooperante gratia salubriter
intendamus. Sane contingit interdum quod sano ducti spiritu aliqua
disponimus et providemus credentes ea nostris subditis oportuna que
ex post cum actus evidencia dispendiosa illa insinuet in primevum
statum reducenda veniunt seu in melius commutanda. Dudum siquidem
illustrissimus dominus Jacobus rex Aragonum abavus
noster memorie recolende probis hominibus et universitati civitatis
et regni Majoricarum concessionem seu privilegium fecit
subscriptum cum carta seriei sequentis.
– Noverint universi quod
nos Jacobus Dei gratia rex Aragonum Majoricarum et Valencie comes
Barchinone et Urgelli et dominus Montispesulani per nos et nostros
concedimus vobis universis et singulis probis hominibus et
universitati Majoricarum presentibus et futuris imperpetuum
quod liceat vobis habere imperpetuum sex juratos habitatores
tamen civitatis Majoricarum et regni et liceat eisdem juratis
gubernare et administrare et regere totam insulamad fidelitatem et
comune comodum universitatis: qui jurati possint eligere habere et
vocare consiliarios annuatim quot et quos voluerint et de omnibus qui
in illo ipsi jurati anno fecerint circa utilitatem nostram et regimen
civitatis et insute et habitatorum earundem ex officio suo cum
consilio consiliariorum suorum qui simul cum dictis consiliariis
vocati fuerint erimus nos paccati nec inculpabimus indu ipsos in
aliquo nec consiliarios eorum nec aliquos quos de consilio
demandaverint super aliquo facto quod fecerint vel ordinaverint verbo
vel facto dum ipsi jurati et eorum consiliarii in his que
ordinaverint vel ministrare eos oportuerit faciant juste. Statuentes
quod singulis annis in festo nativitatis
Domini ipsi jurati qui pro tempore fuerint cum bajulo nostro insimul
presente et consenciente et cum consilio consiliariorum suorum
eligant sex juratos habitatores civitatis et insule quos
utiliores et meliores viderint et cognoverint secundum scienciam et
cognicionem eorum ad dictum officium exercendum nee propter iram
odium amorem parentelam precium et promissionem aliquem utilem ad hoc
secundum cognicionem eorum dimittant eligere et illos sic ab ipsis
electos nobis si presentes in regno fuerimus vel bajulo
nostro si absentes fuerimus antequam administraverint
presentabunt qui in posse nostro vel in posse bajuli vocatis
et presentibus probis hominibus civitatis jurabunt publice sicut
inferius continetur ut aliquis juratorum non accipiat aliquod
salarium sed gratis et sine aliquo precio per illum annum quo electus
fuerit gubernacioni et administracioni civitatis intendere teneatur
nec aliquis aliqua causa possit se excusare vel occasione pretendere
quin dicti oficii onus et laborem subeat et recipiat: et ille qui uno
anno dietum officium tenuerit sequenti anno illud non teneat et de
uno hospicio unus tantum et non plures eligantur et ipsi jurati
teneantur juvare et consulere tenenti locum nostrum et bajulo et
vicario super omnibus quibus eos consulendum ab eis fuerint
requisiti. Qui jurati in principio administracionis sue istud facient
juramentum: Ego talis promitto quod pro posse meo et sciencia salva
in omnibus fidelitate et jure et dominacione domini regis
procurabo utilitatem et comune comodum civitatis et regni
Majoricarum et habitatorum ejusdem et vitabo inutilia et dampnosa
et non recipiam precium vel salarium et ego et alii socii mei jurati
fideles et utiles consiliarios vocabimus et in nostris consiliis
habebimus et in fine anni pro posse meo et sciencia omni ira odio
timore parentela amore servicio vel spe servicii vel munere exclusis
cum juratis sociis meis presente bajulo et consenciente alios sex
probos homines civitatis et regni habitatores pro juratis
eligemus quos digniores cognoverimus ad dictum oficium exercendum nec
assumemus jurisdiccionem ordinariam nec arbitrariam et custodiemus
jura domini regis et hec omnia sine fraude et dolo juro per
Deum et sancta evangelia manibus meis corporaliter tacta. Volumus
tiam quod annuatim sit miles unus juratus ex illis sex
juratis. Predicta autem omnia concedimus vobis et vestris imperpetuum
dummodo ipsi jurati bene et fideliter in ipso officio se habuerint.
Datum Valencie nonas julii anno Domini MCCXLIX. –
Sig+num Jacobi Dei gratia regis Aragonum Majoricarum et Valencie
comitis Barchinone et Urgelli et domini Montispesulani. – Testes sunt
Guillermus de Angularia Guillermus de Aquilone Guillermus de
Monthecatheno Carrocius Raimundi de Guardia. – Sig+num Petri Andree
qui mandato domini regis pro Guillermo Sriba notario suo hec scribi
fecit loco die et anno prefixis. – Et preinserto privilegio
seu franquisia usi fuerunt inconcusse probi homines et
universitas predicti in eleccionibus dictorum juratorum et
consiliariorum juxta modum et formam in ipso privilegio expresata
usquequo: nos ad quorundam singularium importunitatem et instanciam
et volentes experiri si ad predictas elecciones faciendas modus seu
via subscripta magis expediret utilitati publice civitatis et
regni predictorum ordinavimus ac providimus cum carta sigillo
majestatis nostre in pendenti munita data Barchinone XV die
decembris anno a nativitate Domini MCCCLXX tercio quod eleccio
dictorum sex juratorum et illorum etiam qui deficerent ex
numero centum consiliariorum qui inibi annis singulis eliguntur
fieret ex tunc per modum seu viam de radolins prout in dicta
carta ipsius ordinacionis seu provisionis quam durare voluimus donec
in dicto regno personaliter adessemus vel providissemus
taliter in predictis clarius ista liquent. Verum cum experiencia
rerum magistra docuerit manifeste modum seu viam predictam de
radolins quo dicta provisione facta usum fuit alia via ommissa
esse inutilem et dumpnosam cadunt namque et veniunt plerumque in
elecciones jamdictas per eundem modum seu viam de radolins
persone insufficientes et minus idonee sufficientibus et idoneis
derelictis cum via ipsa in sorte consistat et per consequens
pari amplexu recipiat utrosque: ex quibus et aliis rationabiliter
moti nos antequam fieret eleccio juratorum et consiliariorum anni
presentis gubernatori Majoricarum literatorie
commissimus ac mandavimus quod licendam tribueret faciendi eleccionem
predictam modo et forma quibus sibi expediendus videretur: et
exquisitis ac habitis prius super hiis per dictum gubernatorem
consilio et votis predictorum juratorum et consiliariorum cum omnes
ipsi jurati et consiliarii more solito congregati essent unanimes et
concordes duobus tantummodo exceptis quod eleccio predicta
fieret per modum franquicie seu privilegii preinserti:
fuit demum per eundem modum facta ipsa eleccio ex dicti gubernatoris
licencia et permissu prout per instrumentum publicum inde factum et
nobis exhibitum clare vidimus apparere. Idcirco premissis omnibus in
examen debite consideracionis adductis et attento ulterius quod
predicta nostra ordinacio et provisio facta non fuit ad postulacionem
et supplicationem tocius consilii civitatis et regni predictorum
prout decuisset sed personarum singularium ut prefertur licet
presentata in dicto consilio ei ausi non fuissent contradicere jurati
tunc et consiliarii penarum nostrarum formidine refrenati: tenore
presentis ad humilem supplicationem juratorum predicte civitatis
et regni pleno maturo et digesto super hiis habito consilio
volentes utilitatem ac bonum statum predictorum civitatis et regni
prosequi ut tenemur ac revocantes et anullantes et pro revocatis et
nullis habentes omnino ex rationis et justicie debito ordinacionem et
provisionem nostram predictam habentem quod elecciones predicte per
modum de radolins fierent ut est dictum necnon cartam inde
factam et omnia et singula in ea contenta quantacumque sint verborum
firmitate concepta et omnes alias literas et provisiones factas in
prejudicium derogationem seu lesionem franquicie memorate et
signanter quandam literam datam Barchinone XVI die decembris
anno proxime dicto per quam providimus quod dictis eleccionibus
interesset ex tunc dictus gubernator et non bajulus civitatis
jamdicte qui eis interesse consueverat et debebat: ordinamus
providemus et volumus quod elecciones ipse dictorum sex juratorum
et centum consiliariorum fiant et fieri habeant de cetero
annis singulis diebus solitis presente dicto bajulo per modum viam et
formam franquicie seu privilegii preinserti et usus inde
sequti. Ad quos quidem modum et usum elecciones easdem omnino
reducimus et tornamus disponentes eos incommutabiliter subsistere ac
teneri et servari debere et habere prout servabantur ante nostram
ordinacionem pretactam. Mandamus itaque de certa sciencia et expresse
gubernatori juratis consiliariis et probis hominibus ac universitati
et singularibus personis civitatis et regni predictorum
presentibus et futuris sub pena mille morabatinorum auri a
quolibet contrafaciente quociens contrafactum fuerit irremissibiliter
habendorum et nostre gracie et mercedis quatenus dictum privilegium
seu franquiciam ac ordinationem et provisionem nostram hujusmodi
quam in nostra bona fide regia promittimus et juramus per dominum
Deum et ejus sancta quatuor evangelia nostris manibus tacta tenere et
servare perpetuo et inviolabiliter teneant et observent firmiter et
ad unguem et contra non veniant quovis causa. in cujus rei
testimonium hanc fieri et sigillo majestatis nostre in pendenti
jussimus comuniri. Data Barchinone nona die junii anno a
nativitate Domini MCCCLXX septimo regnique nostri
quadragesimo secundo. – Decanus Urgelli. – Sig+num Petri
Dei gratia regis Aragonum etc. – Rex Petrus. – Testes sunt
infans Martinus comes de Exerica et de Luna
Luppus Cesarauguste archiepiscopus cancellarius Romeus
Ilerdensis episcopus Johannes comes Impuriarum Hugo comes Cardone
milites. – Dominus rex mandavit michi Bernardo Michaelis.