XXI.
Perg. n. 307, Alfon. I. Dic. 1180.
rex Aragone
filius
Raimundi
Berengarii christianissimi
comitis
Barchinonensis
viri utique memorie celeberrime exigit pecuniam propter negocia sua
expedienda a populo
Cesaraugustano:
populus autem volebat et omnibus ad hoc anelabat modis ut clerici
conferrent et exerici eorum et similia ad istam pecuniam regi
persolvendam et hoc petebat populus pro vicinitate. Tandem ad hec
decursum est et deventum quod pignora
clericorum
exericorum et familie a laicis
fuerunt capta et domus eorum invase. Hoc audito venerabilis Petrus
Cesaraugustanus episcopus
interdixit divina oficia in civitate prefata: aliquando vero tempore
elapso dum sancta a divinis cessaret ecclesia supervenit dompnus
Blasco
Romeu
post regem
dominus civitatis prenominate. Iste siquidem volens de medio hoc
malum et hanc discordiam tollere partem utramque ad lenitatem pacis
et ad sopiendam hujusmudi litem blandis et dulcibus verbis frequenter
convenire non dubitavit: tandem placuit pretaxato epicopo
clero
et populo
ut se ponerent in manu dicti Blasco
Romeu
pro justicia hinc inde consequenda sicque factum est. In inicio cause
postulavit dominus episcopus cum clero sua sibi pignora restitui
antequam litem ingrederetur et ut breviter expediamus nos circa hunc
articulum mandavit dominus Blascho
Romeo
utriusque partis pignora absolvi. Hoc dicto processum
est ad causam. Dominus episcopus
allegabat
libertatem
clerici
a vicinitate facienda excusandam ratione multiplici: jure scilicet
comuni decreto domini pape
Alexandri
speciali donacione inclite recordacionis regis
Ranimiri
et speciali dono suprascripti regis
Ildefonsi:
et hec duo
donativa
ostendebat in instrumentis idoneys.
Pars populi respondebat quod
non pignorabant clericos sed patres et matres eorum et clavigeras et
alias personas que habebant res unde vicinitatem facere tenebantur:
asserebant etiam quosdam eorum non esse ad ordines promotos pro
quibus aliquam in hac parte mererentur excusacionem. His racionibus
et aliis multis ab utraque parte interpositis intellectis habito
consilio cum venerabili Johanne
Tirasonensi episcopo
Bernardo
Cesaraugustano archiepiscopo
et magistro
Renaldo Pampilonensi archiepiscopo
et Eximeno
Romeu
domnus
Blascho
ita judicavit et talem sentenciam dedit. Judicavit siquidem
sentencialiter decrevit quod si pater materve supersit et filius
clericus cum eo vel cum ea in eadem habitet domo si pater materve
proprium habeat patrimonium ocasione filii clerici a colacione vel a
vicinitate civitatis non excusabitur. Secundo judicavit et per
vigorem judicii mandavit quod si forte mulier
aliqua conversetur cum clerico
et habeat hereditatem vel res unde vicinitatem solebat facere propter
hanc conversacionem
vel cohabitacionem
a vicinitate
facienda non excusetur. Mandavit etiam et firmiter mandavit per
sentenciam
quod nullus ingrediatur domos clericorum ocasione pignorandi tales
mulieres
sed si extra inveniantur prout ratio exigit pignorentur: si vero
clericus aliquam receperit mulierem
ut serviat
in domo sua
non habentem unde debeat facere vicinitatem hujusmodi mulier
vicinitatem facere non compellatur: item judicavit de alia familia
clericorum. Tercio loco judicavit quod si ecclesia
aliquem laicum
in societate receperit et ei libram et justiciam dederit pro libra et
justicia nullam habebit excusacionem a vicinitate facienda si
hereditatem vel res suas sibi retinuerit: si vero totum ecclesie
contulerit nullam deinceps vicinitatem faciet. Preterea judicat de
exaricis videlicet quod si ecclesia habuerit aliquos exaricos qui
venerint aliunde et antea cum illis vicinitatem non habuerint nec per
annum steterint vicinitatem facere non cogentur: si vero postea
adquisierint unde vicinitatem facere debeant ocassione ecclesie in
suo proprio non excusabuntur. Insuper judicavit quod nullus clericus
ullam vicinitatem facere compellatur pro parte patrimonii vel pro sua
fratisca vel pro alia adquisicione. Hic quesitum fuit a domino
Blascho
quod si clericus totum posideat patrimonium: hoc noluit judicare set
distulit donec locatur cum domino rege
et hoc fecit propter ….am et donacionem quam dominus rex
fecit prenominato episcopo
et cesaraugustane
ecclesie
et clericis
tocius episcopatus
cesaraugustani.
Judicavit preter supradicta quod nullus ingrediatur domum clerici de
cetero quocumque modo illam possideat ocasione pignorandi. Hoc
judicium fuit datum a Blascho
Romeu
apud Cesaraugustam
in palacio
sepedicti episcopi
Cesaraugustani
mense decembris era
MCCXVIII.
Et habuit secum in judicio Johannem
Tirasoncnsera episcopum
B.
Cesaraugustanum archiepiscopum
magistrum
Renaldum Pampilone archiepiscopum
et Eximen
Romeu (o
Romeo).
– Ego magister
R. Pampilone archiepiscopus
laudo et confirmo et hoc + signum facio.
Perg. n. 307, Alfon. I. Dic. 1180.
In nomine domini
nostri Jhesuchristi amen. Quoniam labilis est hominum memoria et
exinde accidit gestarum rerum probacionem: precipue de racione
videtur esse et de consuetudine bona patrum nostrorum ut negocia et
maxime majora que inter homines solent agitari scriptis debeant
inseri et comendari ad evidenciam majorem et cautelam solidiorem.
Omnes igitur ad quorum noticiam ista pervenerint firmiter sciant et
nullatenus dubitent quoniam dominus
rex Aragone
filius
Raimundi
Berengarii christianissimi
comitis
Barchinonensis
viri utique memorie celeberrime exigit pecuniam propter negocia sua
expedienda a populo
Cesaraugustano:
populus autem volebat et omnibus ad hoc anelabat modis ut clerici
conferrent et exerici eorum et similia ad istam pecuniam regi
persolvendam et hoc petebat populus pro vicinitate. Tandem ad hec
decursum est et deventum quod pignora
clericorum
exericorum et familie a laicis
fuerunt capta et domus eorum invase. Hoc audito venerabilis Petrus
Cesaraugustanus episcopus
interdixit divina oficia in civitate prefata: aliquando vero tempore
elapso dum sancta a divinis cessaret ecclesia supervenit dompnus
Blasco
Romeu
post regem
dominus civitatis prenominate. Iste siquidem volens de medio hoc
malum et hanc discordiam tollere partem utramque ad lenitatem pacis
et ad sopiendam hujusmudi litem blandis et dulcibus verbis frequenter
convenire non dubitavit: tandem placuit pretaxato epicopo
clero
et populo
ut se ponerent in manu dicti Blasco
Romeu
pro justicia hinc inde consequenda sicque factum est. In inicio cause
postulavit dominus episcopus cum clero sua sibi pignora restitui
antequam litem ingrederetur et ut breviter expediamus nos circa hunc
articulum mandavit dominus Blascho
Romeo
utriusque partis pignora absolvi. Hoc dicto processum
est ad causam. Dominus episcopus
allegabat
libertatem
clerici
a vicinitate facienda excusandam ratione multiplici: jure scilicet
comuni decreto domini pape
Alexandri
speciali donacione inclite recordacionis regis
Ranimiri
et speciali dono suprascripti regis
Ildefonsi:
et hec duo
donativa
ostendebat in instrumentis idoneys.
Pars populi respondebat quod
non pignorabant clericos sed patres et matres eorum et clavigeras et
alias personas que habebant res unde vicinitatem facere tenebantur:
asserebant etiam quosdam eorum non esse ad ordines promotos pro
quibus aliquam in hac parte mererentur excusacionem. His racionibus
et aliis multis ab utraque parte interpositis intellectis habito
consilio cum venerabili Johanne
Tirasonensi episcopo
Bernardo
Cesaraugustano archiepiscopo
et magistro
Renaldo Pampilonensi archiepiscopo
et Eximeno
Romeu
domnus
Blascho
ita judicavit et talem sentenciam dedit. Judicavit siquidem
sentencialiter decrevit quod si pater materve supersit et filius
clericus cum eo vel cum ea in eadem habitet domo si pater materve
proprium habeat patrimonium ocasione filii clerici a colacione vel a
vicinitate civitatis non excusabitur. Secundo judicavit et per
vigorem judicii mandavit quod si forte mulier
aliqua conversetur cum clerico
et habeat hereditatem vel res unde vicinitatem solebat facere propter
hanc conversacionem
vel cohabitacionem
a vicinitate
facienda non excusetur. Mandavit etiam et firmiter mandavit per
sentenciam
quod nullus ingrediatur domos clericorum ocasione pignorandi tales
mulieres
sed si extra inveniantur prout ratio exigit pignorentur: si vero
clericus aliquam receperit mulierem
ut serviat
in domo sua
non habentem unde debeat facere vicinitatem hujusmodi mulier
vicinitatem facere non compellatur: item judicavit de alia familia
clericorum. Tercio loco judicavit quod si ecclesia
aliquem laicum
in societate receperit et ei libram et justiciam dederit pro libra et
justicia nullam habebit excusacionem a vicinitate facienda si
hereditatem vel res suas sibi retinuerit: si vero totum ecclesie
contulerit nullam deinceps vicinitatem faciet. Preterea judicat de
exaricis videlicet quod si ecclesia habuerit aliquos exaricos qui
venerint aliunde et antea cum illis vicinitatem non habuerint nec per
annum steterint vicinitatem facere non cogentur: si vero postea
adquisierint unde vicinitatem facere debeant ocassione ecclesie in
suo proprio non excusabuntur. Insuper judicavit quod nullus clericus
ullam vicinitatem facere compellatur pro parte patrimonii vel pro sua
fratisca vel pro alia adquisicione. Hic quesitum fuit a domino
Blascho
quod si clericus totum posideat patrimonium: hoc noluit judicare set
distulit donec locatur cum domino rege
et hoc fecit propter ….am et donacionem quam dominus rex
fecit prenominato episcopo
et cesaraugustane
ecclesie
et clericis
tocius episcopatus
cesaraugustani.
Judicavit preter supradicta quod nullus ingrediatur domum clerici de
cetero quocumque modo illam possideat ocasione pignorandi. Hoc
judicium fuit datum a Blascho
Romeu
apud Cesaraugustam
in palacio
sepedicti episcopi
Cesaraugustani
mense decembris era
MCCXVIII.
Et habuit secum in judicio Johannem
Tirasoncnsera episcopum
B.
Cesaraugustanum archiepiscopum
magistrum
Renaldum Pampilone archiepiscopum
et Eximen
Romeu (o
Romeo).
– Ego magister
R. Pampilone archiepiscopus
laudo et confirmo et hoc + signum facio.