XXXVII.
Perg. n. 294, Pedro I. 1° jul. 1208.
duodecimo
in presencia mei notarii et testium infrascriptorum Johannes
Petri Darle
merinus
Jacce
et Exee
pro ilustrissimo domino rege
Aragonum
presentavit venerabili viro Johanni
Garcescii de Alagone
comisario pro dicto domino rege
in causa que vertitur inter dictum dominum regem
Aragonum
ex una parte ac magnificos principes
reges
Francie et Navarre
quoddam privilegium
in pergameneo
scriptum non viciatum
nec rasum
nec cancellatum
nec abulitum
set in omni sui parte integrum
in filo
sirico
sigillo
regio
sigillatum
seu bullatum
in quo sigillo
seu bulla
est imago
regis
sedentis
in catedra
tenentis in manu sinistra
crucem
et in manu dextera
palmam
et in orbita
sigilli
dicciones que sequntur: Sigillum
gratia Petri
Dei regis
Aragonum
comitis
Barchinone
domini Montispessolani:
et ex alia parte est imago
regis
sedentis
super equo
tenentis lanceam
in manu
dextera
et scutum
in brachio
sinistro
et in orbita
ejusdem sigilli
dicciones que sequntur:
S. Petri
Dei gracia regis
Aragonum
comitisque Barchinone et domini Montispessolani:
quod incipit: – Regibus et eis qui inter filios hominum dominantur
expedire dinocitur subjetos suos diligere multipliciter et fovere et
ipsos gratuitis et perpetuis libertatum benefficiis honorare.
Quapropter in Dei nomine sit notum cunctis quod nos Petrus
Dei gracia rex
Aragonum
comes Barchinone volentes locum nostrum de Ovelva
quem de cetero Salvaterram
volumus nuncupari populare et populorum multitudine augmentare corde
bono et animo volenti damus concedimus et laudamus vobis universis
populatoribus et habitatoribus ejusdem loci presentibus et futuris et
omni progeniei et posteritati vestre in perpetuum omnes illos foros
quos habent homines de Exea
ex concessione antecessorum nostrorum statuentes ut vos omnes et
posteri vestri nunc et semper utamini istis foris.
Item volumus et concedimus vobis militibus
et infançonibus
qui in eundem locum causa populandi veneritis vel venistis ut illam
infançoniam
obtineatis quam habere consuevistis in propiis hereditatibus vestris:
retinemus tamen in vobis et posteris vestris quod in eodem loco
assidue maneatis et quisque vestrum in suis casis semper unum hominem
teneat strenuum
et valentem
cum scuto
lancea
et capello
ferreo
ad defendendum predictum castrum
nostrum et villam
quando fuerit necessarium. Damus autem et assignamus eidem castro
nostro de Salvaterra
et vobis omnibus populatoribus et habitatoribus ejusdem et
successoribus vestris hos terminos inferius subnotatos habendos
integre et tenendos quiete et possidendos perpetuo et plenarie
videlicet de loco nominato La
Cot
usque ad rivum
de Cadereta
et de illo loco per rivum in susum usque ad Sanctum
Philipum
et exinde usque ad castellum
Lupertum
et deinde Serraserra
usque ad castellum Ventahu
et dehinc Serraserra
a la Corona
de Gas
et deinde usque ad Hedam
et de Heda
usque ad vadum
Formosum
et dehinc usque ad Pinam
sive Teytar
de Panelo
et exinde usque ad Heytum
curvum et deinde usque ad sumum
de Oli
et de Oli
usque ad sumum
de Orba.
Sicut ergo isti termini ambiunt et includunt et sicut etiam in cartis
quas inde habet monasterium
de Pinna
plenius et melius continetur totum ab integre vobis predictis
concedimus et donamus ita quod infra hos terminos libere et sino
contrarietate alicujus persone laboretis ubicumque volueritis et
poteritis et vestros ganatos
et bestiarios
teneatis et pascua
et ligna
et fustes
sine aliquo usatico
et servicio habentis et accipere et tallare
possitis quecumque et quociescumque
his habueritis opus. Item damus et concedimus vobis omnibus
populatoribus et habitatoribus castri
nostri et ville
de Salvaterra
et successoribus vestris ut cuando a vobis questia vel servitia
aliqua exigerimus unaquaque
domus
vestra donet nobis semel
in anno
duos
solidos jaccenses
tantum et nil amplius nobis vel nostris dare teneatur aut redere
unquam. Item damus vobis ut possitis pascere
et tenere ganatos
vestros in portibus
de Ansso
et de Roncal sine aliquo herbatico
et servicio et demanda et ansotani
et roncaleses
teneantur coligere et tenere salvos vos et ganatos vestros in suis
portibus
et vos teneamini cis et eorum ganatis dare viam
et transitum
per vestros terminos
sine tala.
Preterea recipimus personas vestras et ganatos vestros et omnia bona
vestra sub speciali custodia et emparancia nostra et ducatu
dantes et concedentes vobis et ganatis vestris pascua et pasturas
ubique in tota terra nostra ubique in montibus et in planis sine
aliquo herbatico et exaccione herbatici ita quod sitis salvi et
securi cum omnibus vestris in eundo et redeundo et estando per omnia
loca. Item statuimus et concedimus vobis quod inter vos in predicto
loco et ejus terminis non sit unquam nec possit esse aliquis franchus
vel francha vel aliquis infançonus
vel infançona
per cartam vel per aliquod donativum. Item volumus et mandamus quod
homines et femine qui venerint de Aragone
vel de Navarra
vel de Vasconia
vel de aliis quibuslibet locis ad populandum in predictum castrum
nostrum et locum de Salvaterra
sint salvi et securi et ab omni malefacto quod nobis vel in terra
nostra factum habeant quieti liberi et absoluti ita quod nos vel
aliquis alius non possimus ab eis inde unquam aliquid demandare.
Preterea enfranchimus
et franchos
et liberos
facimus vos omnes populatores nostros de Salvaterra
presentes et futuros et posteros vestros in perpetuum cum omnibus
rebus et mercibus et ganatis vestris ab omni lezda
pedatico
portatico
usatico
herbatico
(de
aquí viene el ICO aragonés)
consuetudine
et tolta novis et veteribus per totum Aragonem
ita ut in omnibus mercatis et locis tocius regni
Aragonum
nichil horum dare vel solvere teneamini nec aliquis inde vos audeat
fortiare. Quicumque autem contra hujus carte nostre tenorem in aliquo
venire presumeret iram et indignacionem nostram tanquam manifestus
traditor semper haberet et insuper a nobis in quingentis
aureis
sine aliquo remedio puniretur. Datum … kalendas julii era
MCCXL sexta
per manum Ferrarii
notarii. – Signum + Petri
Dei gracia regis
Aragonum
et comitis Barchinone. – Testes hujus rei sunt comes
Sancius Garsia de Oriz Petrus Goyteriz majordomus Didacus Garsia etc.
– Actum est hoc XI kalendas martii anno quo supra – Testes sunt
Sancius (la
s final no se ve bien)
Sancii Munionis et Petrus Eximinus de Ul.
– Et ego Garcias Eximini notarius publicus de La
Real
qui predicta manu propria scripsi de mandato et autoritate predicti
Johannis
Garçesii
comisarii et hoc sig+no meo asueto clausi.
Perg. n. 294, Pedro I. 1° jul. 1208.
Noverint universi
quod anno Domini
duodecimo
in presencia mei notarii et testium infrascriptorum Johannes
Petri Darle
merinus
Jacce
et Exee
pro ilustrissimo domino rege
Aragonum
presentavit venerabili viro Johanni
Garcescii de Alagone
comisario pro dicto domino rege
in causa que vertitur inter dictum dominum regem
Aragonum
ex una parte ac magnificos principes
reges
Francie et Navarre
quoddam privilegium
in pergameneo
scriptum non viciatum
nec rasum
nec cancellatum
nec abulitum
set in omni sui parte integrum
in filo
sirico
sigillo
regio
sigillatum
seu bullatum
in quo sigillo
seu bulla
est imago
regis
sedentis
in catedra
tenentis in manu sinistra
crucem
et in manu dextera
palmam
et in orbita
sigilli
dicciones que sequntur: Sigillum
gratia Petri
Dei regis
Aragonum
comitis
Barchinone
domini Montispessolani:
et ex alia parte est imago
regis
sedentis
super equo
tenentis lanceam
in manu
dextera
et scutum
in brachio
sinistro
et in orbita
ejusdem sigilli
dicciones que sequntur:
S. Petri
Dei gracia regis
Aragonum
comitisque Barchinone et domini Montispessolani:
quod incipit: – Regibus et eis qui inter filios hominum dominantur
expedire dinocitur subjetos suos diligere multipliciter et fovere et
ipsos gratuitis et perpetuis libertatum benefficiis honorare.
Quapropter in Dei nomine sit notum cunctis quod nos Petrus
Dei gracia rex
Aragonum
comes Barchinone volentes locum nostrum de Ovelva
quem de cetero Salvaterram
volumus nuncupari populare et populorum multitudine augmentare corde
bono et animo volenti damus concedimus et laudamus vobis universis
populatoribus et habitatoribus ejusdem loci presentibus et futuris et
omni progeniei et posteritati vestre in perpetuum omnes illos foros
quos habent homines de Exea
ex concessione antecessorum nostrorum statuentes ut vos omnes et
posteri vestri nunc et semper utamini istis foris.
Item volumus et concedimus vobis militibus
et infançonibus
qui in eundem locum causa populandi veneritis vel venistis ut illam
infançoniam
obtineatis quam habere consuevistis in propiis hereditatibus vestris:
retinemus tamen in vobis et posteris vestris quod in eodem loco
assidue maneatis et quisque vestrum in suis casis semper unum hominem
teneat strenuum
et valentem
cum scuto
lancea
et capello
ferreo
ad defendendum predictum castrum
nostrum et villam
quando fuerit necessarium. Damus autem et assignamus eidem castro
nostro de Salvaterra
et vobis omnibus populatoribus et habitatoribus ejusdem et
successoribus vestris hos terminos inferius subnotatos habendos
integre et tenendos quiete et possidendos perpetuo et plenarie
videlicet de loco nominato La
Cot
usque ad rivum
de Cadereta
et de illo loco per rivum in susum usque ad Sanctum
Philipum
et exinde usque ad castellum
Lupertum
et deinde Serraserra
usque ad castellum Ventahu
et dehinc Serraserra
a la Corona
de Gas
et deinde usque ad Hedam
et de Heda
usque ad vadum
Formosum
et dehinc usque ad Pinam
sive Teytar
de Panelo
et exinde usque ad Heytum
curvum et deinde usque ad sumum
de Oli
et de Oli
usque ad sumum
de Orba.
Sicut ergo isti termini ambiunt et includunt et sicut etiam in cartis
quas inde habet monasterium
de Pinna
plenius et melius continetur totum ab integre vobis predictis
concedimus et donamus ita quod infra hos terminos libere et sino
contrarietate alicujus persone laboretis ubicumque volueritis et
poteritis et vestros ganatos
et bestiarios
teneatis et pascua
et ligna
et fustes
sine aliquo usatico
et servicio habentis et accipere et tallare
possitis quecumque et quociescumque
his habueritis opus. Item damus et concedimus vobis omnibus
populatoribus et habitatoribus castri
nostri et ville
de Salvaterra
et successoribus vestris ut cuando a vobis questia vel servitia
aliqua exigerimus unaquaque
domus
vestra donet nobis semel
in anno
duos
solidos jaccenses
tantum et nil amplius nobis vel nostris dare teneatur aut redere
unquam. Item damus vobis ut possitis pascere
et tenere ganatos
vestros in portibus
de Ansso
et de Roncal sine aliquo herbatico
et servicio et demanda et ansotani
et roncaleses
teneantur coligere et tenere salvos vos et ganatos vestros in suis
portibus
et vos teneamini cis et eorum ganatis dare viam
et transitum
per vestros terminos
sine tala.
Preterea recipimus personas vestras et ganatos vestros et omnia bona
vestra sub speciali custodia et emparancia nostra et ducatu
dantes et concedentes vobis et ganatis vestris pascua et pasturas
ubique in tota terra nostra ubique in montibus et in planis sine
aliquo herbatico et exaccione herbatici ita quod sitis salvi et
securi cum omnibus vestris in eundo et redeundo et estando per omnia
loca. Item statuimus et concedimus vobis quod inter vos in predicto
loco et ejus terminis non sit unquam nec possit esse aliquis franchus
vel francha vel aliquis infançonus
vel infançona
per cartam vel per aliquod donativum. Item volumus et mandamus quod
homines et femine qui venerint de Aragone
vel de Navarra
vel de Vasconia
vel de aliis quibuslibet locis ad populandum in predictum castrum
nostrum et locum de Salvaterra
sint salvi et securi et ab omni malefacto quod nobis vel in terra
nostra factum habeant quieti liberi et absoluti ita quod nos vel
aliquis alius non possimus ab eis inde unquam aliquid demandare.
Preterea enfranchimus
et franchos
et liberos
facimus vos omnes populatores nostros de Salvaterra
presentes et futuros et posteros vestros in perpetuum cum omnibus
rebus et mercibus et ganatis vestris ab omni lezda
pedatico
portatico
usatico
herbatico
(de
aquí viene el ICO aragonés)
consuetudine
et tolta novis et veteribus per totum Aragonem
ita ut in omnibus mercatis et locis tocius regni
Aragonum
nichil horum dare vel solvere teneamini nec aliquis inde vos audeat
fortiare. Quicumque autem contra hujus carte nostre tenorem in aliquo
venire presumeret iram et indignacionem nostram tanquam manifestus
traditor semper haberet et insuper a nobis in quingentis
aureis
sine aliquo remedio puniretur. Datum … kalendas julii era
MCCXL sexta
per manum Ferrarii
notarii. – Signum + Petri
Dei gracia regis
Aragonum
et comitis Barchinone. – Testes hujus rei sunt comes
Sancius Garsia de Oriz Petrus Goyteriz majordomus Didacus Garsia etc.
– Actum est hoc XI kalendas martii anno quo supra – Testes sunt
Sancius (la
s final no se ve bien)
Sancii Munionis et Petrus Eximinus de Ul.
– Et ego Garcias Eximini notarius publicus de La
Real
qui predicta manu propria scripsi de mandato et autoritate predicti
Johannis
Garçesii
comisarii et hoc sig+no meo asueto clausi.